Het geurige citroenmelisse is in menig tuin te vinden. Het is een overblijvend kruid van 30 tot 80 cm. hoog. Het heeft sterk vertakte stengels met gesteelde, eironde bladeren met gezaagde bladrand. Citroenmelisse bloeit van juni tot september met witte, gele of roze bloemen.

Naast zijn medische toepassingen wordt de plant in België gebruikt bij het inleggen van paling.

Vindplaats

Citroenmelisse vindt zijn oorsprong in Turkije en het oostelijk deel van het Middenlandse-Zeegebied. Het is inmiddels een algemene tuinplant geworden. Citroenmelisse wordt al meer dan 2000 jaar gekweekt.

Bijen

Citroenmelisse heeft een sterke aantrekkingskracht op bijen. Men zei zelfs dat één plant in de tuin voorkwam dat een bijenvolk wegtrok. Imkers wrijven hun bijenkasten in met citroenmelisse om nieuwe bijenvolken aan te trekken. Ook planten ze om dezelfde reden citroenmelisse rond de bijenkorven. Dit zou zeer goed kunnen werken, omdat de etherische olie in de plant chemisch sterk lijkt op een feromoon dat bijen zelf produceren.

Naamgeving

Citroenmelisse, Melisse, Citroenkruid,, Citroenplant, Limoenkruid, Bijenkruid, Bijenblad, Honingkruid, Vrouwenkruid, Palingkruid, Hartelust.

De naam Melissa is afgeleid van het Griekse woord Honingbij, het is ook een van de beste honingplanten.

Citroenmelisse werd Levenselixer genoemd door de Zwitserse arts Paracelsus. Hij geloofde dat het kruid een mens weer volledig tot leven kon wekken en deze mening werd gesteund door de London Dispensary uit 1696: Citroenmelisse zal, indien elke ochtend toegediend, iemand jonger maken, het denkvermogen versterken en een smachtende aard wat opvrolijken.

Melissethee

Van deze thee is bekend dat ze s ochtends gedronken werd door Llewelyn, Prince of Glamorgan, die 108 jaar oud werd en John Hussey uit Sydenham die 116 jaar werd, na 50 jaar lang ontbeten te hebben met citroenmelisse en honing.

Citroenmelissethee werkt kalmerend en ontspannend, het is slaapbevorderend en revitaliseert het zenuwstelsel. Dankzij deze eigenschappen wordt de thee met succes ingezet bij zenuwachtigheid, stress, prikkelbaarheid en slapeloosheid door stress, bij nachtmerries, paniekaanvallen, verminderd geheugen, examenvrees en intellectuele vermoeidheid.

Daarnaast wordt het door de krampstillende, spijsverteringbevorderende en winddrijvende eigenschappen gebruikt bij maag/darmkrampen, kolieken, misselijkheid, winderigheid en menstruatiekrampen.

Recept

1 eetlepel gekneusd vers blad overgieten met een kopje heet (niet kokend) water. Laat dit 15 minuten afgedekt trekken en zeef het. Drink bij bovenstaande problemen 3-5 kopjes van deze thee per dag. Drink dit ook als je toe bent aan een verfrissende en rustgevende thee.

Geschiedenis

Van citroenmelisse is bekend dat het al ruim 2000 jaar wordt gebruikt in de geneeskunde.

  • Dioscorides beval citroenmelisse aan bij vrouwen met menstruatieklachten vanwege de ontspannende werking op de spieren.
  • Galenus adviseerde het kruid tegen slapeloosheid en hartkloppingen.
  • Hildegard von Bingen noemde het kruid troosteres, je werd er vrolijk van.
  • Karel de Grote verordende de aanplant van citroenmelisse in kloostertuinen.
  • Dodoens zag in citroenmelisse een plant die het hart versterkt en zwaarmoedigheid verdrijft.
  • Plinius schreef dat het kruid zo sterk werkte dat het aan een zwaard gebonden, het bloed aan het zwaard onmiddellijk deed stollen.
  • Zowel Plinius als Dioscorides roemden het kruid om zijn wondhelende en ontstekingsremmende werking.
  • Avicenna, de grote Arabische geneesheer en filosoof uit de 11e eeuw, verklaart dat het kruid geest en hart verkwikt.

Karmelietenwater

De karmelieten maakten Karmelietenwater dat ook Melissewater of Melissegeest werd genoemd. Citroenmelisse werd hierin gecombineerd met o.a. nootmuskaat, kaneel en citroenschil. Het karmelietenwater raakte in vele apotheken ingeburgerd om bij indigestie, braken, moeilijke spijsvertering en spanningshoofdpijn toe te dienen.
Het karmelietenwater werd ook uitwendig als inwrijfmiddel bij reumatische aandoeningen en kneuzingen gebruikt.

Karmelietenwater wordt in de winkel van ECOlonie onder de naam Oikos Melissegeest verkocht.

Etherische melisseolie

De etherische olie van citroenmelisse wordt gewonnen door stoomdestillatie van de bladeren en bloemtoppen. Het wordt gebruikt vanwege zijn kalmerende en antivirale eigenschappen.

  • Bij slapeloosheid, migraine; 5 druppels etherische melisseolie en 5 druppels etherische lavendelolie mengen met een beetje melk of een lepeltje honing. Dit toevoegen aan een warm bad en vlak voor het naar bed gaan baden.
  • Stip koortsblaasjes aan met een druppeltje etherische melisseolie.

Insectenbeten

Leg een gekneusd melisseblad op de beet of steek. Het verlicht de jeuk en pijn.

Slechte adem

Kauw bij slechte adem enige tijd op een vers melisseblaadje om de geur van de adem te neutraliseren en te overstemmen.


Planten van de maand

Meer planten

Reeds eerder verschenen in deze serie:

Naam Latijnse naam
Akkervergeet-mij-nietje Myosotis arvensis
Berk Betula
Bernagie Borago officinalis
Bosaardbei Fragaria vesca
Brandnetel Urtica dioica
Citroenmelisse Melissa officinalis
Daslook Allium ursinum
Duizendblad Achillea millefolium
Echte Kamille Matricaria recutita
Goudsbloem Calendula officinalis
Grote Engelwortel Angelica archangelica
Grote Klaproos Papaver Rhoeas
Hemelsleutel Sedum telephium
Hop Humulus lupulus
Hulst Ilex aquifolium
Jacobsladder Polemonium caeruleum
Klein hoefblad Tussilago farfara
Klimop Hedera Helix
Lavendel Lavandula angustifolia
Lievevrouwebedstro Galium odoratum
Madelief Bellis perennis
Madonnalelie Lilium candidum
Maretak Viscum Album L.
Meidoorn Crataegus oxyacantha
Paardenbloem Taraxacum officinale
Rozemarijn Rosmarinus officinalis
Salie Salvia officinalis
Sleutelbloem Primula veris
Sneeuwklokje Galanthus nivalis
Spar Picea
St. Janskruid Hypericum perforatum
Thuja Thuja occidentalis
Toorts Verbascum thapsus
Vlier Sambucus nigra
Walnoot Juglans regia
Eigentijdse Winkel

Oikos

Onder deze naam produceren en verkopen we een hele lijn bad- en massageoliën, douchecrèmes, etherische oliën, eerste hulp producten en tincturen. Vanwege hun bijzondere kwaliteit zijn deze producten inmiddels een begrip.

De producten worden verkocht in onze eigen biologische winkel op het terrein en in onze webshop.

Bezoek onze webshop