Grote engelwortel - Angelica archangelica

De grote engelwortel is een twee- tot meerjarige plant van 1 tot 2 meter hoog, met een dikke, holle, vertakte stengel. De takken hebben grote ingesneden bladeren die aan de onderkant witachtig zijn. De groenwitte schermbloemen komen pas in het tweede of derde jaar. Ze bloeien van juli tot september. Na de bloei produceert de plant heel veel kleine zwarte zaadjes en sterft daarna.
De hele plant verspreidt een zeer aromatische geur.

Vindplaats

Grote engelwortel komt in het wild voor in Noorwegen, Oostenrijk, Zwitserland, in de Alpen en Pyreneeën. Een andere variëteit, de Angelica sylvestris (engelwortel) kan men overal in Europa vinden.

Naamgeving

Grote engelwortel, aartsengelwortel, engelwortel, engelkruid, hemelwortel, borstwortel, watervlier, cholerawortel, gelikawortel, kadik, kokte.

"Angelica stamt van het Middeleeuwse "herba angelica of "engelkruid omdat het tegen de duivel en boze geesten zou beschermen en bovenaardse, helende krachten zou hebben.
De naam "Archangelica (aartsengel) zou dit kruid danken aan het feit dat ze bloeit op de naamdag van Aartsengel Michaël. Anderen denken dat aartsengel Raphaël het gebruik van dit kruid in een droom aan een monnik zou hebben aanbevolen tegen de pest en dat het zo zijn naam heeft verdiend.

De taal der bloemen

Inspiratie "Uw liefde is mijn leidster

Etherische olie

De etherische olie wordt gewonnen door stoomdestillatie van de wortels of van de vruchten en de zaden. De olie gewonnen uit de wortels is fototoxisch, dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een hoger gehalte aan bergapteen.
Beide oliën worden gebruikt bij een doffe en verstopte huid, psoriasis, artritis, jicht, reuma, bronchitis, hoesten, bloedarmoede, anorexia, winderigheid en verkoudheid.

Een paar druppels engelwortelolie in een brandertje hebben een vitaliserende en opwekkende invloed op de woonomgeving.

Het wordt veel gebruikt als smaakstof in levensmiddelen en dranken, vooral in likeuren en limonades.

In de keuken

In Scandinavië werd de wortel vroeger als brood gegeten.
De zaden werden gebruikt bij de bereiding van o.a. benedictinelikeur en rijnwijn.
Engelwortel is zeer geschikt om te konfijten.
In Lapland wordt vis in de bladeren verpakt vanwege hun bacterie- en schimmeldodende werking.

Recept voor gekonfijte engelwortel

Was 500 gram stelen en snijd ze in stukken van 8 cm. Kook de stukjes in een beetje water tot ze zacht zijn. Laat de stukjes uitlekken en verwijder de buitenste schilletjes. Leg de stukjes in een ondiepe schaal. Bestrooi met 500 gram suiker. Dek de schaal af en laat deze 2 dagen staan. Doe de inhoud van de schaal met 3 dl. water in een pan en breng aan de kook. Laat de stukjes onder voortdurend roeren zachtjes koken tot ze alle stroop hebben opgenomen en transparant zijn geworden. Laat ze uitlekken.
Bestrooi de stukjes met suiker en laat ze volledig opdrogen. Bewaar de gekonfijte engelwortel in een goed afgesloten blik.

Punchrecept

Giet 1 liter kokend water op 30 gram in stukjes gehakte wortel. Laat het afkoelen. Voeg er 40 ml. brandewijn aan toe. Serveer met schijfjes citroen.

Mythologie/geschiedenis

In het hoge noorden van Europa is grote engelwortel een heel oude heidense cultuurplant die als afweermiddel tegen heksen en kwade geesten fungeerde.
Indianen gebruikten een kompres van fijngemaakte engelwortel bij pijnlijke zwellingen. Het kompres werd aan de andere kant van het lichaam aangebracht en zou de pijn door het lichaam trekken en vervolgens verdrijven. Engelwortel werd als amulet door jagers gebruikt.
In de Renaissance werd engelwortel "Wortel van de heilige geest genoemd omdat hij vele ziekten kon overwinnen en betoveringen, heksen en kwade geesten kon afweren.

Geneeskundig gebruik

Dit kruid wordt al sinds de oudheid geprezen om haar verdienstelijke eigenschappen. Ze versterkt het hart, stimuleert de bloedsomloop en het immuunsysteem in het algemeen. Zij wordt in Europa al sinds eeuwen gebruikt bij bronchiale aandoeningen, verkoudheid, hoesten, indigestie, gasvorming en om de eetlust te bevorderen.
De Chinezen verbouwen minstens 10 verschillende soorten vanwege de stimulerende eigenschappen met betrekking tot vruchtbaarheid, het versterken van de geest en om vrouwenkwalen in het algemeen te behandelen.
In de British Herbal Pharmacopoeia wordt het genoemd als middel dat speciaal geschikt is bij bronchitis die samengaat met deficiëntie van de bloedvaten.
Paracelsus vond het één van de belangrijkste geneeskruiden. Hij gebruikte het voornamelijk bij indigestie en winderigheid. Ook gebruikte hij het tegen de pest, lepra en andere epidemieën (vermoedt wordt dat het wel preventief werkte, maar het genas deze ziekten niet). Uitwendig werd het gebruikt bij jicht en reuma.
Volgens Culpeper bevordert grote engelwortel de spijsvertering en helpt ze na overdadig eten. Het brengt de menstruatie weer op gang en drijft de nageboorte uit.

Tegenwoordig wordt engelwortel voornamelijk gebruikt bij slechte eetlust, anorexia nervosa, spijsverteringsproblemen, maag- en darmkrampen, misselijkheid, opgeblazen gevoel en winderigheid.
Men gebruikt dan de tinctuur of een afkooksel.

Planten van de maand

Meer planten

Reeds eerder verschenen in deze serie:

Naam	Latijnse naam
Akkervergeet-mij-nietje	Myosotis arvensis
Berk	Betula
Bernagie	Borago officinalis
Bosaardbei	Fragaria vesca
Brandnetel	Urtica dioica
Citroenmelisse	Melissa officinalis
Daslook	Allium ursinum
Duizendblad	Achillea millefolium
Echte Kamille	Matricaria recutita
Goudsbloem	Calendula officinalis
Grote Engelwortel	Angelica archangelica
Grote Klaproos	Papaver Rhoeas
Hemelsleutel	Sedum telephium
Hop	Humulus lupulus
Hulst	Ilex aquifolium
Jacobsladder	Polemonium caeruleum
Klein hoefblad	Tussilago farfara
Klimop	Hedera Helix
Lavendel	Lavandula angustifolia
Lievevrouwebedstro	Galium odoratum
Madelief	Bellis perennis
Madonnalelie	Lilium candidum
Maretak	Viscum Album L.
Meidoorn	Crataegus oxyacantha
Paardenbloem	Taraxacum officinale
Rozemarijn	Rosmarinus officinalis
Salie	Salvia officinalis
Sleutelbloem	Primula veris
Sneeuwklokje	Galanthus nivalis
Spar	Picea
St. Janskruid	Hypericum perforatum
Thuja	Thuja occidentalis
Toorts	Verbascum thapsus
Vlier	Sambucus nigra
Walnoot	Juglans regia

Oikos

Onder deze naam produceren en verkopen we een hele lijn bad- en massageoliën, douchecrèmes, etherische oliën, eerste hulp producten en tincturen. Vanwege hun bijzondere kwaliteit zijn deze producten inmiddels een begrip.

De producten worden verkocht in onze eigen biologische winkel op het terrein en in onze webshop.

Bezoek onze webshop