De goudsbloem is een veelzijdig kruid en als vrolijke noot in menig tuin te vinden. Het is een éénjarige plant van 20 tot 50 cm. hoog, met een rechtopstaande vertakte stengel met spatelvormige bladeren en oranjegele bloemen die bloeien van juni tot oktober.
De goudsbloem heeft het naar zijn zin op een schrale zonnige plek en zal zich spontaan uitzaaien.
De oorspronkelijke standplaats is Zuid-Europa, nu wordt de goudsbloem overal gekweekt.

Nederlandse namen

Goudsbloem, Tuingoudsbloem, Dodenbloem, Vergabloem, Gaublomme, Gouzeblomme, Studentenbloem, Mariabloem, Oranjebloem, Guldenbloem, Wrattenkruid, Kroningsbloem, Rhingelbloeme.

Calendula komt van het Latijnse Calenda, de eerste dag van de maand, omdat de planten dan steeds schijnen te bloeien.

De soorttoevoeging officinalis betekent dat de soort als geneesmiddel in gebruik is. Het Nederlandse officinaal betekent in de apotheek verplicht voorhanden. Het is evenals officinalis afgeleid van het Latijnse officina = werkplaats, in het bijzonder voor apotheek of boekdrukkerij.

Eigentijdse Winkel

Oikos

Bekijk in de webwinkel onze producten met goudsbloemen.

Shakespeare

In The Winter Tale beschreef Shakespeare hoe de bloemen dicht blijven als er geen zonneschijn is:

The Marigold that goes to bed wi the sun,
Ans with him rises weeping

Liefdesbetovering bij de Zuid-Slaven

Bij de Zuid-Slaven geloofde men dat een meisje de liefde van een jongeman kon afdwingen.

Het meisje moest de aarde waarop de man een voetafdruk had achtergelaten afgraven en daarmee een bloempot vullen. Daarin werd een goudsbloem geplant. De liefde van de man zal zo groeien, bloeien en niet verwelken als de goudsbloem. En wanneer een man een goudsbloemwortel in een violet zijden doekje bij zich droeg op het lichaam, zouden alle vrouwen hem lief en beminnenswaard vinden.

Tegen mieren

Goudsbloemen, gezaaid rond het huis, zouden mieren op een afstand houden. Dit is niet zo gek, want in goudsbloemen zit de stof pyretrine die gebruikt wordt voor insectenwerende middelen.

Weervoorspeller

De goudsbloem werd vroeger als weerprofeet gezien; als de bloemen s ochtends om 7 uur nog dicht waren, ging het die dag regenen.

Culinair gebruik

De bloemblaadjes kunnen gebruikt worden om een saffraankleur en een iets scherpere smaak te geven aan rijst, vis en vleessoepen, zachte kaas, yoghurt, boter, omeletten, melkgerechten, cakes en zoete broden.

Goudsbloemthee

Goudsbloemthee wordt uitwendig gebruikt bij huidaandoeningen, wonden en om make-up te verwijderen.
Bij inwendig gebruik stimuleert het de werking van de gal en de lever en helpt het krampen te verlichten. Start met het drinken van goudsbloemthee 2 weken voor de menstruatie om menstruatiekrampen te verminderen.

Recept

Eén dessertlepel lintblaadjes overgieten met een kopje kokend water.

Laat het afkoelen en zeef het. Gebruik de thee als kompres of met behulp van wattenschijfjes.

Medicinaal gebruik

Goudsbloem wordt vanwege de antiseptische, ontstekingswerende, wondhelende, samentrekkende en verzachtende eigenschappen al eeuwenlang uitwendig gebruikt tegen allerlei huidaandoeningen zoals schaafwonden, doorligwonden, etterende wonden, moeilijk helende wonden, zonnebrand, brandwonden, tepelkloven, eczeem, psoriasis, ruwe en schrale huid, steenpuisten, zweren, luieruitslag, jeuk, voetschimmel, wratten en eelt.

Goudsbloemtinctuur wordt wel het natuurlijke jodium genoemd. Verdun 1 deel tinctuur met 3-4 delen gekookt water om wonden schoon te maken of om de mond mee te spoelen bij mondslijmvlies- of tandvleesontstekingen.
Goudsbloem wordt ook inwendig gebruikt bij aandoeningen zoals: geelzucht, leverontsteking, maag/darmkrampen, galwegontsteking, maagzweren, dikke darmontsteking, pijnlijke menstruatie en genitale onststekingen.

Volgens Maria Treben verdwijnen spataderen door ze rijkelijk in te smeren met goudsbloemzalf en helpt het bij kanker en kankerachtige gezwellen.

Haar recept voor goudsbloemzalf

Vier handen vol bladeren, stengels en bloemen van goudsbloemen worden fijngesneden, 500 gram darmvet van een natuurlijk gevoed varken, worden verhit alsof men iets wil bakken. Daar doet men de goudsbloemen bij en laat alles even sudderen, roert het goed door elkaar en neemt het van het vuur. Dan laat men alles ruim een dag afgedekt staan. De volgende dag een beetje opwarmen, door een linnendoek filteren en in schone glazen of potten doen.

Tegenwoordig wordt steeds vaker plantaardige olie en bijenwas gebruikt om zalf te maken.


Planten van de maand

Meer planten

Reeds eerder verschenen in deze serie:

Naam Latijnse naam
Akkervergeet-mij-nietje Myosotis arvensis
Berk Betula
Bernagie Borago officinalis
Bosaardbei Fragaria vesca
Brandnetel Urtica dioica
Citroenmelisse Melissa officinalis
Daslook Allium ursinum
Duizendblad Achillea millefolium
Echte Kamille Matricaria recutita
Goudsbloem Calendula officinalis
Grote Engelwortel Angelica archangelica
Grote Klaproos Papaver Rhoeas
Hemelsleutel Sedum telephium
Hop Humulus lupulus
Hulst Ilex aquifolium
Jacobsladder Polemonium caeruleum
Klein hoefblad Tussilago farfara
Klimop Hedera Helix
Lavendel Lavandula angustifolia
Lievevrouwebedstro Galium odoratum
Madelief Bellis perennis
Madonnalelie Lilium candidum
Maretak Viscum Album L.
Meidoorn Crataegus oxyacantha
Paardenbloem Taraxacum officinale
Rozemarijn Rosmarinus officinalis
Salie Salvia officinalis
Sleutelbloem Primula veris
Sneeuwklokje Galanthus nivalis
Spar Picea
St. Janskruid Hypericum perforatum
Thuja Thuja occidentalis
Toorts Verbascum thapsus
Vlier Sambucus nigra
Walnoot Juglans regia
Eigentijdse Winkel

Oikos

Onder deze naam produceren en verkopen we een hele lijn bad- en massageoliën, douchecrèmes, etherische oliën, eerste hulp producten en tincturen. Vanwege hun bijzondere kwaliteit zijn deze producten inmiddels een begrip.

De producten worden verkocht in onze eigen biologische winkel op het terrein en in onze webshop.

Bezoek onze webshop