Madelief - Bellis perennis

Het madeliefje is een algemeen voorkomend plantje. Kinderen maken er kettingen van of kransen voor hun haar. Het is een klein plantje, tot 20 centimeter hoog. De bladeren staan in een rozet en zijn kort behaard, de middennerf is alleen zichtbaar. De bloemen staan op een behaarde steel in alleenstaande hoofdjes, met witte blaadjes die uit kunnen lopen naar roodachtig. De bloembodem is geel, de blaadjes staan in twee rijen.

Het madeliefje kan goed tegen de kou, tot wel -17°C. 's Nachts en bij regen sluiten de bloemen zich en overdag richt het zich naar de zon.

Vindplaats

Het madeliefje kun je over de hele wereld (behalve in de tropen) vinden in graslanden, op hellingen en bossen, tot 2400 meter hoogte.
In de tuin zijn veel kweekvormen van het madeliefje te vinden.

Naamgeving

Meizoentje, koeienbloem, schapebloem, bleekveldbloempje, dijkbloempje, grasbloem, maetelieve, mariabloempje, meibloempje, meizuivertje, weidebloempje, junibloem.

Bella perennis (bellis = mooi en perennis = overblijvend)

De taal der bloemen

Uitstel "Verwacht mijn antwoord binnen enkele dagen.

Postzegel

Het madeliefje staat afgebeeld op een postzegel van Føroyar.
(De Faroer Eilanden, een onafhankelijk deel van Denemarken, in de Atlantische oceaan, halverwege Schotland en IJsland)

In de keuken

De blaadjes van het madeliefje werden vroeger als sla gegeten. Ook werden ze gekookt en als groente geserveerd bij vette, zware vleesgerechten.
Tegenwoordig worden ze nauwelijks meer als groente gebruikt, maar doen de bloemetjes nog goede dienst als gezonde versiering op een salade of in de soep.
De bloemknopjes worden wel gebruikt als kappertjes.
Recept:
Doe de bloemknopjes en evt. wat sjalotjes en peperkorrels in een glazen pot en overgiet dit met kokende witte-wijnazijn. Sluit de pot goed af, zet hem op de kop en laat afkoelen.

Madeliefjes bevatten tot 30 mg. vitamine C per 100 g.

Mythologie/geschiedenis

In de Noorse mythologie wordt het madeliefje aan Frya gewijd, de godin der liefde en vruchtbaarheid.
Bij de Kelten werd het madeliefje gewijd aan de Heilige Margaretha en hoorde als "bloem van de patroonheilige van de boeren" bij het gewone volk.
In Christelijke tijd was het bloemetje een "attribuut van de Moeder Gods.
Het madeliefje geldt als symbool van de godin Ishtar en komt als zodanig veelvuldig voor op de Ishtarpoort, een oude stadspoort van Babylon uit 575 v.Chr.
De Franse koning Lodewijk IX (1214-1270) nam het madeliefje samen met de lelie in zijn wapen op.

Geneeskundig gebruik

Verse blaadjes werden gekauwd als men last had van aften en mondontstekingen.

Het madeliefje werd vroeger geassocieerd met oorlog, ze bloeiden op de strijdvelden en werden gebruikt om bloedende wonden te stelpen.

Sinds de 15e eeuw is het madeliefje bekend om zijn geneeskrachtige werking. De fijngestampte bloemen en verse bladeren stillen de pijn bij verstuikingen en kneuzingen. De kruisvaarders namen madeliefjes in gedroogde toestand mee om hun wonden mee te verzorgen. In de diergeneeskunde werd het gebruikt bij huidbeschadigingen, huidontsteking, builen en zwellingen.

Vooral in de Middeleeuwen stond het madeliefje om de genezende werking in hoog aanzien, het werd gebruikt als middel tegen vermoeide ledematen, kropgezwellen, jicht, pijnlijke heupen en als vochtdrijvend middel.

Als geneeskruid is het in onbruik geraakt, in de homeopathie is het nog steeds actueel.
In de homeopathie gebruikt men een tinctuur van de bloeiende plant wegens de activerende werking op de spieren in de vaatwanden. Het wordt ingezet bij kneuzingen, blauwe plekken en bloeduitstortingen.

Werkzame bestanddelen

Saponine, etherische olie, slijmstof, bitterstof, organische zuren.

Eigenschappen

Aansterkend, bloedzuiverend, ontstekingsremmend, urinedrijvend, wondhelend, zweetdrijvend en het is een middel dat het ophoesten van slijm bevordert.

Recepten madeliefjeswijn

Tegen blauwe plekken, verstijving in de nek en bij allerhande winterkwaaltjes:

Overgiet 50 gr madeliefjesbloemen met 1 liter witte wijn. Laat dit 4 weken trekken.
Zeef en bewaar in een donkere glazen fles.
Gebruik deze wijn als kompres.

Tegen bronchitis:

Laat 20 gram gedroogde bloem en blad 5 minuten koken in 1 liter wijn.
Zeef het mengsel en bewaar in een donkere glazen fles.
Drink hiervan elke dag 2 kopjes.

Planten van de maand

Meer planten

Reeds eerder verschenen in deze serie:

Naam	Latijnse naam
Akkervergeet-mij-nietje	Myosotis arvensis
Berk	Betula
Bernagie	Borago officinalis
Bosaardbei	Fragaria vesca
Brandnetel	Urtica dioica
Citroenmelisse	Melissa officinalis
Daslook	Allium ursinum
Duizendblad	Achillea millefolium
Echte Kamille	Matricaria recutita
Goudsbloem	Calendula officinalis
Grote Engelwortel	Angelica archangelica
Grote Klaproos	Papaver Rhoeas
Hemelsleutel	Sedum telephium
Hop	Humulus lupulus
Hulst	Ilex aquifolium
Jacobsladder	Polemonium caeruleum
Klein hoefblad	Tussilago farfara
Klimop	Hedera Helix
Lavendel	Lavandula angustifolia
Lievevrouwebedstro	Galium odoratum
Madelief	Bellis perennis
Madonnalelie	Lilium candidum
Maretak	Viscum Album L.
Meidoorn	Crataegus oxyacantha
Paardenbloem	Taraxacum officinale
Rozemarijn	Rosmarinus officinalis
Salie	Salvia officinalis
Sleutelbloem	Primula veris
Sneeuwklokje	Galanthus nivalis
Spar	Picea
St. Janskruid	Hypericum perforatum
Thuja	Thuja occidentalis
Toorts	Verbascum thapsus
Vlier	Sambucus nigra
Walnoot	Juglans regia

Oikos

Onder deze naam produceren en verkopen we een hele lijn bad- en massageoliën, douchecrèmes, etherische oliën, eerste hulp producten en tincturen. Vanwege hun bijzondere kwaliteit zijn deze producten inmiddels een begrip.

De producten worden verkocht in onze eigen biologische winkel op het terrein en in onze webshop.

Bezoek onze webshop